Türkiye’nin özellikle Doğu Akdeniz’de dış politikada neden olduğu gerilimli siyaset, AB üyesi ülkelerle karşı karşıya getirmesinde Avrupa Birliği’nden beklenen adım geldi.
Avrupa Birliği liderleri Türkiye’ye uygulanacak yaptırımların kişi ve kurumlarla sınırlı tutulmasına, daha sert adımların Mart ayına bırakılmasına karar verdi.
Sonuç bildirgesine göre Avrupa Birliği, Doğu Akdeniz’deki sondaj çalışmaları nedeniyle yaptırım uyguladığı Türk şirket ve vatandaşlar listesini genişletecek.
Zirve öncesinde Yunanistan ve Fransa gibi ülkeler, Türkiye’ye daha sert ekonomik yaptırımlar uygulanması gerektiğini savunuyordu. Ancak bu karara bağlanmadı ve ABD ile uyumlu çalışma kararı alındı.
Fransa’nın Avrupa İşleri Bakanı Clement Beuaune, “Konsey, Türkiye’nin ‘tek taraflı eylemleri ve provokasyonları’ karşısında yaptırımlar getiriyor” dedi.
BBC Türkçe’nin aktardığına göre ancak, zirveyle ilgili yapılan yorumlarda, başta Yunanistan ve Fransa olmak üzere bazı ülkelerin daha geniş kapsamlı ekonomik yaptırım uygulanması çabalarının karşılık bulmadığı belirtiliyor.
Reuters haber ajansına konuşan Fransız bir yetkili, alınan kararların şu aşamada Türkiye ile “bozulan duruma bir yanıt olduğunu” belirtti.
AFP konuyla ilgili haberinde, çıkan kararın Yunanistan’da “hayal kırıklığı yaratacağı” yorumunu yaptı.
AB sonuç bildirgesinin Türkiye ile ilgili bölümünde Konsey’den 11 Kasım 2019’da kabul edilen kararlar çerçevesinde “Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de yetkisiz bir şekilde gerçekleştirdiği sondaj faaliyetleri nedeniyle yeni kısıtlayıcı önlemlerle ilgili ek listeler hazırlaması” istendi.
AFP’ye konuşan bir diplomat, “Belirlenen önlemler bireylere yönelik yaptırımlar olacak ve Türkiye’nin faaliyetlerini sürdürmesi halinde ek önlemlerin alınmasına da karar verilebilecek” dedi.
Wall Street Journal gazetesi, yeni yaptırım listesine Türkiye’den altı civarında yetkilinin eklenmesinin ve önümüzdeki birkaç hafta içerisinde de uygulama sokulmasının planlandığını bildirdi.
AB Konseyi’nin Kasım 2019’da aldığı karar, Doğu Akdeniz’deki sondaj faaliyetlerine katılan kişi ya da kuruluşlara seyahat kısıtlaması ve varlıklarının dondurulması gibi yaptırımlar uygulanmasını öngörüyor.
2019’da yapılan Konsey toplantısında Kıbrıs’ın egemenlik haklarının ihlal edildiği gerekçesiyle bazı isimlerin AB ülkelerine girişi yasaklandı ve bazı şirketlerle birlikte mal varlıkları donduruldu.
Ayrıca AB üyesi ülke vatandaşlarının da bu kişi ve şirketlere fon sağlaması yasaklandı.
Şubat 2020’de de listeye Türk Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) yöneticileri Mehmet Ferruh Akalın ve Ali Coşkun Namoğlu eklendi. Akalın ve Namoğlu’na AB ülkelerine giriş yasağı kondu ve bu ülkelerdeki malvarlıklarının dondurulması kararı alındı.
Sonuç bildirgesinde, AB Dış Politika ve Güvenlik Yüksek Temsilcisi ile Avrupa Komisyonu’ndan AB ile Türkiye arasındaki siyasi, ekonomik ve ticari ilişkilerin durumu ve “en geç Mart 2021’de yapılacak olan AB Konseyi’nde değerlendirilmek üzere bahsi geçen kararın kapsamının genişletilmesi de dahil olmak üzere bundan sonrasına ilişkin seçeneklerle ilgili rapor hazırlaması” istendi.
Ekim ayında Avrupa Birliği, Türkiye’ye yönelik geniş ekonomik önlemlerin alınabileceğinin sinyalini verilmişti ancak zirvede Konsey, süreci şimdilik “Doğu Akdeniz’deki sondaj çalışmalarını planlamakta ve gerçekleştirmekte rol oynamış bireyleri cezalandırarak” yürütmeye karar verdi.
AB liderleri sonuç bildirgesinde “Türkiye ve Doğu Akdeniz” ile ilgili konularda ABD ile koordineli çalışmak istediklerini bildirdi.
Listeye kimlerin ekleneceği henüz açıklanmadı.
Aynı zamanda Yüksek Temsilci ve AB Komisyonu’na Türkiye-AB ilişkilerinde siyasi, ekonomik ve ticari durum konusunda raporlar hazırlama görevi verildi.
AB liderleri bu raporda Türkiye ile ilgili nasıl adımlar atılabileceğine yer verilmesini istedi. Raporların daha geniş yaptırımların görüşüleceği Mart 2021’e kadar hazır olması istendi.
Reuters’ın aktardığına göre son zamanlarda Türkiye’yle birçok başlıkta karşı karşıya gelen Fransa, belirli sektörlere yaptırım uygulanmasını istedi ancak bu kabul görmedi.
Bildiride Avrupa Birliği’nin Türkiye ile karşılıklı çıkara ve iş birliğine dayalı ilişki geliştirilmesinde stratejik çıkarı bulunduğuna işaret edildi.
Türkiye’nin ekonomisinin direkt olarak hedef alınmamasının Yunan diplomatları mutsuz ettiği belirtilirken, Almanya, İtalya ve İspanya’nın diplomasiye daha çok zaman verilmesi gerektiğini savunduğu aktarıldı.