İran cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Cuma günü İsrail’i en iyi nükleer bilim insanlarından birini öldürmekle suçladı ve bunun ülkenin nükleer programını yavaşlatmayacağını söyledi.
Ruhani, ayrıca İran’ın suikast sonucu hayatını kaybeden Muhsin Fahrizade’nin ölümüne misilleme yapılacağını duyurdu.
Televizyonda yayınlanan kabine toplantısında Ruhani,”İran’ın düşmanları, İran halkının ve yetkililerin bu suçu cevapsız bırakmaktan daha cesur olduğunu bilmeli,” dedi ve ekledi:
“Bu suça cevap verilecek”
“Zamanı gelince, bu suça cevap verilecek.”
İsrailli bir kabine bakanı, Fahrizade’nin aracına yapılan saldırının arkasında kimin olduğuna dair “hiçbir fikrinin olmadığını” söyledi.
İsrail bilim insanını suçlamıştı
İsrail daha önce fizikçiyi gizli bir nükleer silah programının anahtarı olmakla suçlamıştı.
Fahrizade, savunma bakanlığının araştırma ve yenilik organizasyonuna başkanlık eden, İran’ın en ünlü nükleer bilim insanıydı.
Öldürülmesi, İran’ın ABD ve yakın müttefiki İsrail ile olan nükleer programı konusundaki gerilimi tırmandırmakla tehdit ediyor.
10 yılda 5 bilim insanına suikast
İran, 2010’dan bu yana nükleer alanda çalışmalar yapan üst düzey 5 bilim insanını suikastlar sonucu kaybetti.
-
- Tahran Üniversitesi’nde fizik profesörü olarak görev yapan, kuantum fiziği ve temel parçacık fiziği çalışmalarıyla bilinen Mesud Alimuhammedi 12 Ocak 2010’da motosikletine konulan bombanın patlaması sonucu hayatını kaybetti. Bu ilk suikast oldu.
-
- Saldırıyı düzenlediği Mecid Cemali Feşi adlı zanlı, sorgusunda suikast karşılığında Mossad’ın kendisine 120 bin dolar ödediğini açıkladı. Zanlı Tahran’daki Evin Cezaevi’nde 2012’de infaz edildi.
Zamanlama neden önemli?
Cinayet, İran’ın ürettiği zenginleştirilmiş uranyum miktarının artmasıyla ilgili yeni endişelerle eş zamanlı gerçekleşti.
Zenginleştirilmiş uranyum, hem sivil nükleer enerji üretimi hem de askeri nükleer silahlar için hayati bir bileşendir.
-
- NOT: Altı dünya gücü ile 2015 yılında yapılan bir anlaşma, İran’ın zenginleştirilmiş uranyum üretimine sınırlar koymuştu, ancak ABD Başkanı Donald Trump 2018’de anlaşmadan çekildiğinden beri İran, birçok kaynağa göre faaliyetlerini güçlendirdi. Ancak, İranlı yetkililer nükleer programının yalnızca barışçıl amaçlar için olduğunda ısrar ediyor.
ABD’nin yeni başkanı Joe Biden, İsrail’in uzun süredir devam eden muhalefetine rağmen, Ocak ayında ABD başkanı olduğunda İran’la yeniden ilişki kurma sözü verdi.
CIA’den açıklama: Çatışmaları tetikleyebilir
ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı’nın (CIA) eski başkanı John Brennan, bilim insanının öldürülmesinin bölgedeki çatışmaları tetikleme riski taşıyan “bir suç” ve “son derece pervasız” bir eylem olduğunu söyledi.
Bir dizi tweet’te Fakhrizadeh’in ölümünün “ölümcül misilleme ve yeni bir bölgesel çatışma turu riski taşıdığını” söyledi.
Brennan, “Fakhrizadeh cinayetine yabancı bir hükümet tarafından izin verilip verilmediğini” bilmediğini ekledi.
BM Genel Sekreteri António Guterres ihtiyati tedbir çağrısında bulunurken, Cumartesi günü Almanya’nın dış ofisinden bir sözcü tüm tarafları “durumun daha da tırmanmasına yol açabilecek her türlü adımdan kaçınmaya” çağırdı.
Açıklamada, “Yeni ABD yönetiminin göreve gelmesinden birkaç hafta önce, İran’ın nükleer programı konusundaki anlaşmazlığın müzakereler yoluyla çözülebilmesi için İran’la görüşmelerin kapsamını korumak önemlidir” vurgusu da yapıldı.