Reuters haber ajansı, Dolar/TL kurunun son zamanlarda hızlı yükselmesinin Türk ekonomisinde üç alanda baskıyı artırdığını yazdı. Ajans baskı alanlarını özel sektörün döviz borcu, enflasyon ve Türkiye’nin düşük petrol fiyatlarından yararlanamaması olarak sıraladı.
Dolar/TL kurunun 8’e yükselmesi halinde, Türk Lirası bu yıl Amerikan Doları karşısında yüzde 25 değer kaybetmiş olacak.
Bu da şirketler ve ekonomi üzerinde baskı oluşmasına neden oluyor.
Kurun üst üste sekiz yılı kayıpla bitirmesi ve son 10 yıl içinde yüzde 80 değer kaybetmesi Türk ekonomisi üzerindeki baskıyı artırıyor.
Reuters’a göre ekonomi üzerinde TL’nin değer kaybının yarattığı baskıyı üç alanda ele almak mümkün:
Özel sektörün döviz borcu
Türkiye’nin dış kamu borç yükü yönetilebilecek seviyede olsa da şirketler ve finans kuruluşları önümüzdeki iki ay içinde yaklaşık 10 milyar dolar değerinde geri ödemeyle karşı karşıya.
Reuters’a konuşan Uluslararası Finans Enstitüsü’nün (IIF) gelişmekte olan Avrupa ekonomileri araştırma biriminin müdürü Uğraş Ülkü, “TL’nin daha da değer kaybetmesi şirket bilançolarını daha fazla bozacak ve bu nedenle yatırım beklentilerini olumsuz etkileyecek” dedi.
Ülkü, verimliliği, istihdamı, rekabet gücünü ve ihracatı artırmak için daha güçlü sermaye harcamalarının kritik olduğu bir dönemde kurun artmasının şirketlerin yatırımlarını kısıtlayabileceğini söyledi.
Enflasyon
Reuters, Türkiye’nin daha sadece 17 yıl önce hiperenflasyonla mücadele eden bir ülke olduğu için fiyat baskılarının ekonominin hassas bir noktası olduğunu vurguluyor.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) bugün açıkladığı verilere göre Eylül ayında enflasyon yüzde 11,75 olarak gerçekleşti.
Reuters’a göre faiz oranlarının enflasyonun altında seyretmesi, yabancı yatırımcıya yeterli teşviği sunamıyor.
Fiyat artışının kontrol edilememesi de cari açık verildiği için TL’nin daha da değer kaybetmesinde rol oynuyor.
Yatırım bankası Goldman Sachs’tan Kevin Daly, müşterilere gönderdiği notunda, “TL’deki değer kaybının enflasyondaki artışın ana belirleyicisi olmasını bekliyoruz” dedi.
Daly ayrıca geçen ay çekirdek enflasyon verisinin artış hızının düşük gelmesinde vergi indirimlerinin rol oynamış olabileceğini aktardı.
Petrol fiyatları
Küresel petrol fiyatları yılın başından beri yüzde 40 düşse de TL’deki değer kaybı Türkiye’nin bu durumdan yararlanmasını engelliyor.
Petrol fiyatlarının düşmesi petrol ithal eden ülkelere bir nefes alma fırsatı verse de TL’nin değer kaybının artmasıyla Türkiye’nin bu durumdan sağlayabileceği fayda düşüyor.
Dünya Bankası’nın verilerine göre 2019 sonunda Türkiye’nin ithalatının GSYH’ye oranı yüzde 30 oldu; bunun yüzde 8’ini yakıt ithalatı oluşturuyor.