AKP yönetiminde olan Urfa Büyükşehir Belediyesi’nin “mega proje” olarak tanıttığı, 69 milyon 974 bin 640 TL’ye ihale edilen ve Sayıştay’ın 2018’de hazırladığı 2019’da yayınlanan denetim raporunda ihale sürecinde usulsüzlük olduğu tespit edilen Troleybüs Projesi hala tamamlanamadı. Haziran 2017 tarihinde AKP’li Başkan Nihat Çiftçi döneminde ihale edilen projeye ilişkin Sayıştay denetçileri usulsüzlükleri sıralayarak, kamunun zarara uğratıldığını belgelemişti. 2018 yılında teslim edilmesi gereken proje, geçen 3 yılda şehir merkezine dikilen direk ve tellerden öteye gidemedi.
SAYIŞTAY: SORUŞTURUN
Sayıştay denetçileri yaptıkları incelemelerde gerçekleştirilen “Şanlıurfa 1’inci Etap Troleybüs Projesi Mal Alım İşi” ihalesinde Kamu İhale Kanunu’nun temel ilkeleri olan saydamlık, rekabet, eşit muamele, gizlilik, kaynakların verimli kullanımı ilkelerinin ihlal edildiğini tespit etti. Projenin ihalesi, dönemin idari yöneticileri tarafından “Urfa’da bu işi yapacak kimse yok” gerekçesiyle Kayseri’ye ait Bozankaya A.Ş.’ye verilmişti.
Sayıştay denetçileri 2018 yılında hazırlayıp Kasım 2019’da yayınladıkları denetim raporunda, ihaleye ilişkin ilgili kısımda şunlara yer vermişti: “Kamu idaresi üst yöneticilerinin; tarafımızca bulguya (Troleybüs Projesi) konu edilen kamu mali yönetiminin ve ihale mevzuatının temel ilkelerine aykırı tespitlerden sorumlu olan kamu idare görevlileri ve hizmet sağlayıcıları hakkında gerekli iş ve işlemlerin ivedi bir şekilde başlatılması gerekmektedir.”
SORUMLULAR HAKKINDA HUKUKİ İŞLEM YAPILMADI
Sayıştay denetçilerinin “İvedi” bir şekilde dönemin kamu idare görevlileri ve hizmet sağlayıcıları hakkında işlem yapılması talebinde bulunmasına rağmen, geçen süre zarfında dönemin sorumluları hakkında herhangi bir hukuki işlem uygulanmadı. Urfa Barosu Kent ve Çevre Komisyonu, tespit edilen usulsüzlüğe ilişkin ilgili kişiler hakkında “Denetim görevinin ihmali” ve “Görevi kötüye kullanma” gerekçesiyle Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunmuştu. Konuya ilişkin ajansımıza konuşan Baronun Kent ve Çevre Komisyonu üyesi Avukat Hasan Murat Umut, verdikleri dilekçeye bir cevap verilmediğini belirterek, “Bu halkın parası çarçur edildi. Para birilerinin kasasında” dedi.
KAMU YARARI GÖZELTİLMEDİ
Söz konusu ihalede usulsüzlükler ve kanuna aykırı durumların Sayıştay raporuyla tespit edildiğini vurgulayan Avukat Umut, projeye yaklaşık maliyeti veren firma ile proje yapım işini alan firmanın aynı firma olduğunu kaydetti. “Bu kanunda yasaktır” diyen Umut, ihalede ciddi usulsüzlüklerin olduğunu, dolayısıyla kamu yararı olarak gözetilen projenin kamu yararını gözetmediğinin ortaya çıktığını söyledi.
SÜRE UZATILIYOR
İhaleye verilen proje bedelinin ödenmesine rağmen, projenin hangi aşamada olduğunu belediye yetkililerine sorduklarını aktaran Umut, şöyle devam etti: “En son görüştüğümüzde belediye bize müteahhit firmanın süre talep ettiğini ve kendilerinin de 6 ay gibi bir süre verdiklerini söylediler. 6 aylık süre şu an dolmuş durumda. Projenin tamamlanması için Aralık 2019 ve Haziran 2020’de süre uzatıldı. Proje hala aynı şekilde duruyor. Ödeneği alan firma şehrin merkezine direk dikti. Otobüs aldılar. Onlarda Harran Üniversitesi’nde ayrılan bir yerde park halinde duruyorlar. Sonuç itibari ile proje faaliyette değil.”
ÖLÜ PROJEYDİ
“Proje ölü doğmuş bir projeydi” diyerek devam eden Umut, “Proje ilk gündeme geldiği vakitlerde bu işten anlayan ulaştırma mühendisleri, ‘Üstte elektrik altta lastik bu şekilde uzun ömürlü olamayacak’ dediler. Dolayısıyla uzun ömürlü bir toplu taşıma sisteminin olmadığını söylediler. Trambüsü Avrupa 1940, 50 ve 60’lı yıllarda denedi ve sonuç alamadılar. Bir yarar sağlamadığı için vazgeçtiler” diye belirtti.
SORUŞTUMA YOK!
Usulsüzlüklere rağmen projenin hala tamamlanmadığını ifade eden Umut, “İşleyiş şu olmalıydı. Sayıştay’ın raporundan sonra belediyenin ilgili kişiler hakkında harekete geçip o kişiler hakkında idari soruşturma başlatması gerekiyordu. Ve şikâyette bulunması gerekiyordu. Fakat belediyeden geçen süre zarfından böyle bir adım atılmadı. İkinci nokta ise, belediyenin kamu ne kadara zarara uğradı, kimler tarafından zarara uğratıldı, tespit edip zararı onlardan alması gerekiyordu” diye konuştu.
‘PARA BİRİLERİNİN KASASINDA’
Kent ve Çevre Komisyonu olarak suç duyurusunda bulunduklarını hatırlatan Umut, şunları söyledi: “Burada çok ciddi suçlar var. Sadece ihaleye fesat ve kamunun zarar uğratılması değil. Biz şuna inanıyoruz. Eğer ki bu süreç yeterli bir şekilde soruşturulursa bu işin arkasında rüşvet ve görevini kötüye kullanma suçları da ortaya çıkar. Bu siyasi havada böyle bir girişimde bulunulmadı. Şikayet dilekçemiz Cumhuriyet Başsavcılığı’nda hala duruyor. Her hangi bir adım atılmış değil. Halkın parası çarçur edildi. Direklere yatırım yaptılar. Bu para birilerinin kasasında. Bu yanlışa hala davam ediyorlar. Bu projenin hala bitirilememesi iyi niyetle yapılmadığını gösteriyor. Böyle devasa bir yolsuzluğu ortaya çıkarmaya çalışıyoruz. Herkesten destek bekliyoruz.”
‘MEGA’ PROJE NE?
Dönemin Büyükşehir Belediye Başkanı Nihat Çiftçi tarafından duyurulan Trambüs projesine Haziran 2017’de başlandı. Emirgan Toplanma Merkezi-Haleplibahçe hattını kapsayan gidiş-geliş 7 kilometrelik proje, İller Bankası’ndan sağlanan krediyle ihale edildi.
69 milyon 974 bin 640 TL bedelle Bozankaya A.Ş.’ye ihale edilen projenin iş bitim 8 Haziran 2018 olarak gösterildi. Proje kapsamında güzergah üzerindeki bazı noktalara direkler dikilip, özel elektrik hattı çekildi, duraklar yapıldı. Projenin tamamlanması halinde 63 nolu hatta yakıtla çalışan körüklü otobüslerin yerini 10 adet 25 metrelik, yaklaşık 300 yolcu kapasiteli trambüsler alacaktı.
Belediye Başkanı Nihat Çiftçi, projenin bitiş tarihi olarak ilan edilen tarihten bir ay sonra Temmuz 2018’de yaptığı açıklamada, Troleybüs Projesi’nin iki ay içerisinde biterek tam kapasiteyle faaliyete geçeceğini açıklamasına rağmen proje hala tamamlanmış değil.
Geçtiğimiz yıl yaşanan döviz kuru krizi nedeniyle ihaleyi alan firmanın maliyetlerin yükselmesinden dolayı zarara uğradığı, bu nedenle trambüsleri getirmeyi geciktirdiği iddiaları gündemde. Diğer ülkelerde terk edilen bir ulaşım tekniği olan trambüs, Türkiye’de sadece Malatya’da var. (Urfa/MA)