NATO’nun, Doğu Akdeniz’de Haziran ayında Türkiye ile Fransa arasında yaşanan gerginliğe ilişkin raporunun tamamlandığı ancak “hassas” olduğu gerekçesiyle kamuoyu ile paylaşılmayacağı bildirildi.
Reuters haber ajansına konuşan diplomatlar, iki ülke arasındaki tartışmanın soruşturma ile çözülmesinin çok mümkün olmadığını söyledi.
Fransa’nın Doğu Akdeniz’deki doğal gaz sondajı geriliminde Yunanistan’ın yanında yer alıp Türkiye’yi karşısına alması üzerine Paris ile Ankara arasındaki ilişkiler de gerilmişti. İki ülke lideri karşılıklı laf dalaşına girerken 10 Haziran’da da gerilim askeri boyuta taşındı.
NATO’nun SEA Guardian misyonu kapsamında Akdeniz’de görev yapan Fransız fırkateyni Courbet, Libya’ya uygulanan BM silah ambargosunu deldiğinden şüphelenilen Tanzanya bandıralı bir gemiyi denetlemek istedi. Gemiye eşlik eden Türk savaş gemileri ani manevralarla agresif bir şekilde Courbet’ye yönelerek üç kez radar kilitledi ve fırkateynin denetleme yapmasına izin verilmedi.
Fransa bu olay üzerine Türkiye’yi NATO’ya şikayet etmiş ve olayın ittifak içinde gündeme getirilmesini istemişti.
Türkiye de Fransa’nın Birleşmiş Millletler’in Libya ambargosunun delindiği iddialarını reddetmişti.
‘Halının altına süpürüldü’
Reuters haber ajansına konuşan bir NATO yetkilisi, ittifakın raporunun tamamlandığını söyledi ama raporla ilgili başka yorum yapmayı reddetti.
Avrupalı bir diplomat da “Halının altına süpürüldü” dedi.
Bir diğer Avrupalı diplomat da, Türkiye’nin askeri gücü ve stratejik konumu nedeniyle NATO’nun Ankara’yı karşısına almak istemediğini söyledi.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in talimatıyla yapılan teknik inceleme sonucunda olayın nasıl geliştiğini irdeleyen raporda Türk savaş gemilerinin Fransız savaş gemisini üzerine radarını kilitleyerek tacizde bulunduğuna Fransız iddialarını destekleyen bir ifadenin yer almamasının Paris’i öfkelendirdiği bildiriliyordu. Fransa, NATO’ya bir mektup göndererek Akdeniz’de devam eden Sea Guardian misyonundan geçici olarak çekildiğini kaydetmişti.
Diplomatik kaynaklar, bu gelişmeyi, Türk-Fransız çekişmesinde, Ankara’nın ilk raundu kazandığı şeklinde değerlendiriyorlardı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Fransız mevkidaşı Emmanuel Macron arasındaki karşılıklı atışmalar da devam ediyor.
Macron, Erdoğan hükümetinin bölgedeki tavrının ‘kabul edilemez’ olduğunu söylüyor. Erdoğan da Macron’a “Şahsımla daha çok sıkıntın olacak”, “kifayetsiz muhteris” sözleriyle karşılık vermişti.
Fransa, Yunan donanmasının tatbikatına da katılmıştı. Reuters’ın haberine göre “NATO, gerilimin müzakerelerle önlenmesi için çaba gösteriyor”.
Ajansa konuşan üst düzey bir NATO yetkilisi, “Bu müzakerelerin sonucunun olup olmayacağı belirsiz. Paris, Ankara veya Atina’dan gelen her bir söz müttefiklerin pozisyonlarından geri adım atmasını zorlaştırıyor” dedi.
NATO ile Türkiye arasındaki fikir ayrılıkları yeni değil. Geçen sene Türkiye, ittifakın Suriye’nin kuzeyindeki operasyonlara siyasi destek vermediği sürece Baltık ülkeleri ve Polonya için tasarlanan savunma planına destek vermeyeceğini söylemişti. Türkiye’nin Rusya’dan satın aldığı S-400 hava savunma sistemi de NATO ve ABD ile ilişkilerin gerilmesinde rol oynadı.
[