Ermenistan, SU-25 tipi bir savaş uçağının, Azerbaycan’daki Gence üssünden havalanan Türkiye’ye ait bir F-16 savaş uçağı tarafından düşürüldüğünü ve pilotun öldüğünü öne sürdü. Türkiye ve Azerbaycan iddiayı yalanladı.
İletişim Başkanı Fahrettin Altun Bloomberg’e yaptığı açıklamada, “Ermenistan böyle ucuz propaganda oyunlarına başvuracağına, bir an önce işgal ettiği topraklardan çekilsin” dedi.
Azerbaycan Savunma Bakanlığı da Ermenistan’ın iddiasını yalanladı.
Ermenistan Savunma Bakanlığı Basın Sözcüsü Shushan Stepanyan Facebook’ta yaptığı açıklamada, “Türkiye Cumhuriyeti Hava Kuvvetleri’ne ait F-16 savaş uçakları bu sabah 10:30’da Azerbaycan Cumhuriyeti’ndeki Gence Hava Üssü’nden havalandı. Muharip bir görevi yerine getiren Türk Hava Kuvvetleri’ne ait bir F-16 savaş uçağı, Ermenistan Hava Kuvvetleri’ne ait Su-25 tipi bir uçağı Ermenistan hava sahasında vurdu. Pilot kahramanca öldü” demişti.
BBC’ye konuşan Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Dağlık Karabağ’da Azerbaycan’la süren şiddetli çatışmaların, ülkesi ve bölge için “varoluşsal bir tehdit” oluşturduğunu söyledi.
Nikol Paşinyan, savaşmamaları halinde, Dağlık Karabağ’daki tüm Ermenilerin öldürüleceklerini savundu.
BM Güvenlik Konseyi acil toplanacak
Ermenistan ve Azerbaycan arasında statüsü anlaşmazlık konusu olan Dağlık Karabağ bölgesindeki şiddetli çatışmalar üçüncü gününe girerken, Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi olağanüstü gündemle toplanacak. BM Güvenlik Konseyi’nin basına kapalı yapılacak toplantısı ise TSİ 00.00’da başlayacak.
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, toplantı öncesi Yunanistan’da yaptığı açıklamada Ermenistan ve Azerbaycan’a şiddeti durdurma çağrısı yaptı.
Mike Pompeo, “İki taraf da şiddeti durdurmalı ve mümkün olan en kısa sürede kapsamlı müzakerelere yeniden başlanması için Minsk Grubu’yla birlikte çalışmalıdır” dedi.
Minsk Grubu; Rusya, Fransa ve ABD’den oluşuyor.
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) tarafından kurulan grup yıllardır Dağlık Karabağ Sorunu’un çözümü için arabuluculuk faaliyeti yürütüyor.
Almanya Başbakanı Angela Merkel de Ermenistan ve Azerbaycan liderleriyle birer telefon görüşmesi yaptı. Merkel, Dağlık Karabağ’da derhal ateşkes ilan edilmesini istedi.
Rusya, Fransa ve Avrupa Birliği de daha önce benzer çağrılar yapmıştı.
Fransız haber ajansı AFP’ye göre toplantıyı Almanya ve Fransa talep etti. Belçika, İngiltere ve Estonya girişime destek verdi.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki çatışmaların yeniden şiddetlenmesinden “çok endişe duyduğunu” açıkladı. Guterres’in sözcüsü yaptığı yazılı açıklamada, “Genel Sekreter tarafları çatışmayı durdurmaya, gerilimi azaltmaya ve gecikmeden müzakerelere geri dönmeye çağırıyor” dedi.
Çavuşoğlu: Artık bu meseleyi kökünden çözmek istiyoruz
Öte yandan, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve AKP Genel Başkan Yardımcısı Numan Kurtulmuş, Ankara’daki Azerbaycan Büyükelçiliği’ni ziyaret etti.
Mevlüt Çavuşoğlu, Azerbaycan’ın Ankara Büyükelçisi Hazar İbrahim’i ziyareti sonrası yaptığı açıklamada, “Tek bir çözüm var, Ermenistan işgal ettiği topraklardan çekilecek” dedi.
Çavuşoğlu, “Artık bu meseleyi kökünden çözmek istiyoruz. Çözelim ki Kafkasya’ya barış ve istikrar gelsin. Türk diplomasisi olarak da dünyanın her yerinde kardeş Azerbaycan’ın yanında olmaya devam edeceğiz. Özellikle Azerbaycan’ın büyükelçiliğinin olmadığı yerde temsilciliklerimiz Azerbaycan için çalışacak” diye konuştu.
Karşılıklı suçlamalar
Bu arada Ermenistan Savunma Bakanlığı son çatışmalarda sivilleri taşıyan bir otobüsün, Azerbaycan’a ait bir insansız hava aracı tarafından hedef alındığını açıkladı.
Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev ise son çatışmalarda Ermeni güçlerinin açtığı ateş sonucu 10 sivilin hayatını kaybettiğini söyledi.
Pazar gününden bu yana süren çatışmalarda şu ana kadar 100’e yakın kişi yaşamını yitirdi.
Son çatışmalar nasıl çıktı?
Azerbaycan ve Ermenistan, Dağlık Karabağ’da ilk ateşi karşı tarafın açtığını savunuyor. Ermenistan sıkıyönetim ve seferberlik, Azerbaycan ise kısmi seferberlik ilan etti.
Ermenistan Savunma Bakanlığı, Azerbaycan’ın Pazar günü yerel saatte Dağlık Karabağ’da 08.10’da sivil yerleşimlerine saldırdığını açıkladı.
Azerbaycan Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada ise “Ermenistan’ın sınırdaki muharebe faaliyetlerini sonlandırmak ve sivillerin güvenliğini sağlamak için karşı saldırıya geçtik” ifadeleri kullanıldı.
Ermenistan dün Türkiye’yi Azerbaycan’a doğrudan askeri destek vermekle suçladı.
Ermenistan Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Türkiye’nin Azerbaycan’a askeri uzmanlar, F-16 uçakları ve insansız hava araçları gönderdiği öne sürdü, Azerbaycan bu iddiaları reddetti.
Ermenistan Rusya Büyükelçisi Vardan Toghanyan ayrıca, Türkiye’nin Suriye’den Azerbaycan’a yaklaşık 4 bin savaşçı gönderdiğini iddia etti.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Hikmet Hacıyev ise bu iddia için “saçmalık” dedi.
Çatışmanın odağındaki Dağlık Karabağ bölgesi, Sovyetler Birliği’nin dağılmasından bu yana iki ülke arasında gerginlik konusu.
Sovyetler Birliği’nin çöküşünün ardından iki ülke de Dağlık Karabağ’da hak iddia ediyor.
Uluslararası hukuka göre Azerbaycan’a ait olan bölgenin büyük kısmı 1994 yılında sona eren büyük çatışmalardan bu yana Ermenistan’ın kontrolünde.
90’lı yılların başındaki savaşta on binlerce kişi ölmüş, milyonlarca kişi de evlerini terketmek zorunda kalmıştı.
Dağlık Karabağ’da 2016 yılında da dört gün süren çatışmalarda en az 200 kişi ölmüştü.
[