Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Yeni Ekonomi Programı’nın üç temasını “yeni dengelenme, yeni normal, yeni ekonomi” olarak açıkladı.
Ancak Albayrak’ın açıkladığı yeni program ekonomistleri ve piyasaları ikna etmedi. Dolar ve Euro/TL, Albayrak’ın açıklamaları öncesi tarihi zirvelere çıkarken, program sonrası yukarı yönlü seyir devam etti.
Saat 12.00 itibarıyla dolar/TL 7,85, Euro/TL de 9,17 lirada seyrediyor.
Pogramı kişisel Twitter hesabından değerlendiren uluslararası yatırım kuruluşu Bluebay Asset Management’in yöneticisi Timothy Ash, adeta Albayrak’ı tiye aldı:
“Bu gerçekten yeni bir plan mı yoksa bir tür yeni plan mı? Ya da belli belirsiz yeni plan. Veya neredeyse yeni bir plan? Belki de sadece başka bir baraka ama gerçekten yeni bir plan değil. Yeni, yeni, yeni…”
Is this the New plan or the new, really new plan? Or the kind of new plan? Or the slightly new plan. Or the almost new plan? Or just another new hut not really new plan. Yeni, yeni, yeni… https://t.co/JC5vPwJzLk
— Timothy Ash (@tashecon) September 29, 2020
Karar’ın ekonomi yazarı İbrahim Kahveci, “İnandınız mı?” diye sorarken, Uğur Gürses de, “Bir konuşmada 300 kez “yeni” diyerek, açıkladığınız programı yeni yapamazsınız. Eski tas ve hamamdan yeni ekonomi çıkmaz. Türkiye’de siyasi normalleşme olmadan, ekonomi sürdürülebilir bir normale dönemez” görüşünü dile getirdi.
Bir konuşmada 300 kez “yeni” diyerek, açıkladığınız programı yeni yapamazsınız.
Eski tas ve hamamdan yeni ekonomi çıkmaz.
Türkiye’de siyasi normalleşme olmadan, ekonomi sürdürülebilir bir normale dönemez.— uğur gürses (@ugurses) September 29, 2020
Yine yorumlardan birinde, Berat Albayrak’ın iki yıl önce açıkladığı “Yeni Ekonomi Programı” için “dünyanın en başarısız ekonomik programı olabilir” denirken, “2020 yılında hedef yüzde 9,8 enflasyondu, bugün 12,6. Programın açıklandığı gün dolar 5,9 TL idi. Bugün 7,84. İrrasyonel tercihlerin bedeli, Türkiye fakirleşti” ifadesine yer verildi.
Berat Albayrak’ın 2 yıl önce açıkladığı “Yeni Ekonomi Programı” dünyanın en başarısız ekonomik programı olabilir. 2020 yılında hedef yüzde 9,8 enflasyondu, bugün 12,6. Programın açıklandığı gün dolar 5,9 TL idi. Bugün 7,84.
İrrasyonel tercihlerin bedeli, Türkiye fakirleşti. pic.twitter.com/PZoPzlurr9
— Gürman (@gurmant_) September 29, 2020
Albayrak, programın detayları öncesinde şunları kaydetti:
“Bu hedeflere ulaşmak için ülkemizde parasal ve mali genişleme adımları atıldı. Ortaya çıkan ihtiyaçları dinamik paketlerle karşıladık. Açıklanan paketlerin büyüklüğü 494 milyar TL’ye ulaştı. 6.2 milyon ailemize biner liralık nakdi yardım yaptık. Kısa çalışma ödeneğinin kapsamını genişlettik, süresini uzattık. İstihdamın sürekliliğini güçlü bir şekilde, bu büyük krizden minimum etkilenmesi için adımlar attık. Sektör odaklı vergi indirimleriyle tüm işletmelere destek olduk. 9 milyon vatandaşımıza 47.5 milyar TL destek verdik.”
Temmuz ayından itibaren hızlı bir toparlanmaya girildiğini ileri süren Albayrak, “Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin birçoğundan pozitif ayrıştık. Yeni Ekonomi Programı’nın üç teması olacak. Yeni dengelenme, yeni normal ve yeni ekonomi. Yeni dengelenme noktasında, finansal koşullarda yeni dengelenme salgınının olumsuz etkilerinin kaldırılması, iç ve dış dengelerin sağlanması, enflasyonun tek haneli rakamlara indirilmesi ve cari açığın kapatılması hedefleniyor. Salgına dayalı finansal adımlar kademeli olarak geri alınıyor” diye konuştu.
Albayrak’ın konuşmasından YEP kapsamındaki üç yıllık makroekonomik göstergelerdeki hedefler şöyle sıralanıyor:
Büyüme
* 2020 büyüme tahmini yüzde 0,3, 2021 büyüme tahmini yüzde 5,8, 2022 büyüme tahmini yüzde 5, 2023 büyüme tahmini yüzde 5.
Enflasyon
* Enflasyonu 2020 sonunda yüzde 10.5, 2021’de yüzde 8, 2022’de yüzde 6, 2023’te yüzde 4.9 olarak bekliyoruz.
İşsizlik
* 2020’de işsizlik tahmini yüzde 13.8, 2021 tahmini yüzde 12,9, 2022 tahmini yüzde 11,8, 2023 tahmini yüzde 10,9 olarak bekliyoruz.
Cari açık
* Cari açık beklentimiz bu altın ithalatı ve turizmin etkisiyle yıl sonu için yüzde -3.5 olacak. Cari açık 2021’de yüzde -1,9, 2022’de tahmini yüzde -0,7, 2023’te tahmini yüzde 0,1 olarak bekliyoruz.
Bütçe dengesi
2020’de bütçe dengesinin milli gelire oranı yüzde 4,9, 2021’de tahmini yüzde 4,3, 2022’de tahmini yüzde 3,9, 2023’te tahmini yüzde 3,5 olarak bekliyoruz.
Milli gelir
* 2020’de Gayrisafi Yurtiçi Hasıla (GSYH) tahmini 702 milyar dolar, 2021’de tahmini 735 miyar dolar, 2022’de tahmini 801 milyar dolar, 2023 tahmini 875 milyar dolar olarak hedefliyoruz.