“Vatandaşlar tabut evlerde yaşamaya devam ediyor”

Halkların Demokratik Partisi (HDP) milletvekilleri Garo Paylan ve Ömer Faruk Gergerlioğlu 17 Ağustos depremini Meclis gündemine taşıdı.

Paylan, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’a soru önergesi verirken, Gergerlioğlu da konuya ilişkin TBMM’ye araştırma önergesi; Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’un yanıtlaması istemiyle de soru önergesi verdi.

Soru önergesinde 17 Ağustos’un üzerinden 21 yıl geçmesine rağmen iktidarın ülkeyi yeni depremlere hazır hale getirmediğine değinen Paylan, “Vatandaşlarımızın büyük çoğunluğu olası bir depremde yıkılacak tabut evlerde yaşamaya devam etmektedir. Deprem konusunda sorumluluk üstlenmeyi ve önlem almayı reddettiğimiz sürece acı sonuçlar yaşamaya devam edeceğiz” dedi.

Kocaeli ve çevresindeki illerde alınan önlemlerdeki eksiklikleri tespit edebilmek ve eksikliklere çözümler üretebilmek amacıyla araştırma önergesi veren Gergerlioğlu ise afet toplanma alanları ile deprem master planlarının eksikliğine dikkat çekti.

Paylan: Kanal İstanbul’dan vazgeçemez misiniz?

HDP Milletvekili Paylan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın yanıtlaması istemiyle şu soruları sordu:

* İstanbul depreminde 200 bin vatandaşımız ölecek. Neden seferberlik ilan etmiyorsunuz?

* Kanal İstanbul’dan vazgeçip İstanbul’u depreme hazırlamayı düşünmez misiniz?

* Olası depremlerde, şehirlerimizde kaç bina yıkılacak, kaç vatandaşımız hayatını kaybedecektir?

* Türkiye genelinde birinci ve ikinci derece deprem bölgesinde bulunan illerde, deprem güvenliği olmayan konut sayıları nelerdir?

Gergerlioğlu: “Kadare” bağlayarak sorumluluktan kaçılmaz

HDP Milletvekili Gergerlioğlu, TBMM’ye sunduğu araştırma önergesinde şunları kaydetti:

“Gerek 17 Ağustos Depreminin ortaya çıkardığı gerçekler, gerekse meydana gelen diğer depremlerde karşılaştığımız durumlar yapı stokumuzun büyük ölçüde risk taşıdığını, deprem güvenliklerinin olmadığını açıkça ortaya koymuştur.

“Deprem bir doğa olayıdır. Bu gerçek kabul edilmeli fakat bilimin ve mühendisliğin gerekleri de yapılmalıdır. Depremle birlikte ortaya çıkan can ve mal kayıplarını ‘kadere’ bağlayarak sorumluluktan kaçıp kurtulma anlayışı doğru değildir.

“Afet Toplanma Alanlarımız yoktur/yetersizdir ve halk tarafından nerelerde oldukları dahi bilinmemektedir. Hala doğal afet senaryoları üzerinden yapılması gereken tatbikatlar gerçekleştirilmemiştir. Birçok kentimizde Kentsel Dönüşüm Master Planı bile yoktur. Bu sorunlara çözümler üretebilmek amacıyla Anayasanın 98’ inci ve İçtüzüğün 104’üncü ve 105’inci maddeleri gereğince bir Meclis Araştırması açılmasını teklif ve arz ederim.”

“Vergiler nereye harcandı?”

Gergerlioğlu aynı zamanda Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’a şu soruları yöneltti:

• • 17 Ağustos Depreminde Kocaeli’nde depremde ağır hasar alan 29 binanın içerisinde halen insanların yaşadığı iddiası doğru mudur? Bu iddia doğruysa buna izin veren idareciler hakkında açılmış soruşturma var mıdır?

• • Kocaeli’ndeki yapı stoklarının yaklaşık yüzde 50’sinin hala depreme dayanıksız olduğu iddiası doğru mudur?

• • 2012 yılında çıkarılan Kentsel Dönüşüm Yasası’ndan sonra binaların depreme dayanıklı olup olmadığı lisanslı firmalar tarafından testleri yapılarak raporlanmaktadır. Bu raporlar sonucu yaklaşık 5 bin binanın risk analizi yapılmış olup, bunların 4 bin 500 tanesi yıkılmıştır. Geriye kalan 500 binada ise hala yaşamın devam ettiği iddiası doğru mudur?

• • 1999 Gölcük ve Düzce Depremlerinin ortaya kayıplar nedeniyle, her kurum ve kuruluş “deprem” konusunda yeni organizasyon ve mevzuat düzenlemelerini yaptığı ancak daha sonra bu düzenlemelerin ortadan kaldırıldığı iddiası doğru mudur?

• • Ulusal Deprem Konseyi neden kapatılmıştır? Konseyin ortaya koyduğu ‘Ulusal Deprem Stratejisi` konusunda hangi çalışmalar yapılmıştır?

• • 2004 yılında hazırlanan ‘Türkiye İktisat Kongresi Afet Yönetimi Grubu Raporu`nun akıbeti ne olmuştur? Bu konuda hangi çalışmalar yapılmıştır?

• • 2011 yılında hazırladığı “Ulusal Deprem Strateji ve Eylem Planı” (UDSEP) akıbeti ne olmuştur? Bu konuda hangi çalışmalar yapılmıştır?

• • Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı 2018 yılında yaptığı “vatandaşlar birey olarak hazırlanmak zorunda; Afet bilincine sahip olmak zorunda” açıklaması ile “herkes başının çaresine baksın” mesajı mı vermek istemektedir?

• • 18 Mart 2018 tarih ve 30364 (Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’ de, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığından; “Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği” yayımlanmış ve 01.01.2019 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu yönetmelikte, kamu yararı ve bilimsel esaslar göz ardı edilmiş ve Jeoloji ve Jeofizik Mühendislerinin hizmetlerine tam olarak yer verilmemesinin sebepleri nelerdir?

• • Kocaeli geneli için yapı stoku kalitesi envanteri çıkarılmış mıdır? Eğer çıkarılmışsa sonuçları nelerdir?

• • Kocaeli’nde olabilecek büyük bir depremde göçme riski olan bina sayısı belirlenmiş midir? Eğer böyle bir çalışma varsa ilçe ve mahallere göre ayrılmış göçme riski olan bina sayısı kaçtır?

• • Kocaeli’nde göçme riski tespiti yapılmış ve güçlendirilmesi yapılmamış kamu binaları bulunmakta mıdır? Eğer güçlendirilmesi yapılmamış binalar varsa bu binalar hangi kamu binalarıdır?

• • Kocaeli’nde tekrar yaşanabilecek büyük bir depremin can kaybına sebep olamaması için hangi önlemler alınmıştır? Afet toplanma merkezlerinin iskana açıldığı iddiası doğru mudur?

• • Kentsel dönüşümün afet odaklı olmak yerine kentsel ranta dönük olarak önceliklendirilmesinin önüne geçmek için hükümetin aldığı önlemler nelerdir?

• • Türkiye genelinde göçme riski olan bina sayısı kaçtır?

• • 2020 yılına kadar çıkarılan İmar Affı sayısı kaçtır? Bu aflardan kaç bina yararlanmıştır? İmar Affından yaralanıp sonrasında çöken ya da hasar sebebiyle tahliye edilmesi gereken bina sayısı kaçtır?

• • Depremle birlikte ortaya çıkan can ve mal kayıplarını “kadere” bağlayarak iktidarın sorumluluktan kaçmak istediği iddiaları doğru mudur?

• • Mal sahibi adına kendisini denetleyecek olan yapı denetim kuruluşunu neden müteahhitler belirlemektedir? Bu uygulamadan vazgeçilecek midir?

• • Türkiye Geneli Afet Toplanma Alanı sayımız kaçtır? Afet Toplanma Alanı konusunda halkımız yeterince bilgilendirilmiş midir?

• • Doğal afet senaryoları üzerinden yapılması gereken tatbikatlar yapılmakta mıdır?

• • Bütün kentimizin Kentsel Dönüşüm Master Planı hazırlanmış mıdır?

• • Mühendislik ve mimarlık eğitiminin kalitesi artırılması için hangi çalışmalar yapılmaktadır?

• • Kamu yapıları da yasa kapsamına alınacak mıdır? TOKİ, KİPTAŞ vb. kuruluşların inşaatlarının denetimi yeni yapı denetim sistemine dahil edilecek midir?

• • “Ulusal Deprem Stratejisi ve Eylem Planı 2011-2023” TMMOB`nin görüşleri alınarak yeniden düzenlenecek midir?

• • Ranta dayalı uygulanan imar politikalarının ortadan kaldırılması için hangi çalışmalar yapılacaktır?

• • Marmara Bölgesinin öncelikli ihtiyacının zayıf binaların güçlendirilmesi ve tehlikeli binaların yıkılması olduğu düşünülünce “Kanal İstanbul”u iptal edip buraya aktarılacak paranın insanların ölümünü engellemek için kullanılması daha doğru olmaz mı?

• • Kocaeli’nde yapı stoğu ne durumdadır? Kocaeli Yapı Stoku konusunda bir çalışmanız var mı? Bir kitapçığınız var mı? Bunları net şekilde soruyorum.

• • Hazırlıklarınız ne durumda? Toplanma yerleri ne durumdadır?

• • Kendi kendine yıkılan binaların akıbeti nedir? Kendi kendine yıkılan istinat duvarları neden yıkılıyor? Yollar neden yarılıyor? Bu konularda bir çalışma var mıdır?

• • Afet olduktan sonra uygulanacak net bir program var mıdır?

• • Kocaeli Deprem İl Afet Müdürlüğü binasının bile depreme dayanıklı olmadığı iddiası doğru mudur?

• • Deprem vergisi olarak toplanmaya başlanan vergiler nereye harcandı? Bu zamana kadar Gölcük Depremi sonrası alınmaya başlanan vergilerden toplanan para miktarı ne kadardır?

17 Ağustos depremi Kocaeli Gölcük merkezli deprem 7,5 büyüklüğünde deprem tüm Marmara Bölgesinde, Ankara’dan İzmir’e kadar geniş bir alanda hissedildi. Resmi raporlara göre, 17 bin 840 ölüm, 43 bin 953 yaralı oldu. 505 kişi sakat kaldı. 285 bin 211 konut, 42 bin 902 işyeri hasar gördü. Resmi olmayan bilgilere göre ise yaklaşık 50 bin kişi hayatını kaybetti. Ağır-hafif 100 bine yakın kişi yaralandı. Ayrıca 133 bin 683 çöken bina yaklaşık 600 bin kişiyi evsiz bıraktı. Yaklaşık 16 milyon insan, depremden değişik düzeylerde etkilendi.

(TP)