2.5 milyar dolara Rusya’dan alınan S-400 hava savunma sisteminin Türkiye’ye maliyeti ağır oldu. ABD, Türkiye’yi, üretim ortağı olduğu yeni nesil savaş uçağı F-35 programından çıkardı. Olayın maliyeti 27 milyar lira.
BOLD – Parası ödenen F-35’ler Türkiye’ye teslim edilmezken, F-35 parçası üreten Türk şirketlerden alımlar da durduruldu. Siyasi gerekçelerle kullanılamayan bu iki sistem de Türkiye’ye yaklaşık 3.75 milyar dolara mal oldu.
Türkiye’nin, Rusya’dan aldığı ve ABD’yle kriz konusu olan S-400 Uzun Menzilli Bölge Hava ve Füze Savunma Sistemi’nin ne zaman aktif hale getirileceğine ilişkin “bilinmezlik” devam ediyor. Mürted Hava Üssünde bulunan iki adet S-400 hava savunma sisteminin teslimatı, geçen yıl 12 Temmuz’da başlamış, 15 Eylül’de tamamlanmıştı.
Cumhuriyet’in haberine göre Türk yetkililer, sistemlerin 2019 yılı içinde operasyonel hale getirileceğinin belirtirken daha sonra bu tarih Nisan 2020 olarak açıklanmıştı. Ancak, nisan ayında da salgın gerekçe gösterilerek, S-400’lerinin operasyonel hale getirilmesi ertelendi.
DÜNYANIN EN PAHALI HURDASI
TBMM’de, “S-400’lerin dünyanın en pahalı hurdasına dönüştüğü” tartışmalarına neden olan S-400’lerin Türkiye’ye teslimatının başlamasının hemen ardından, Beyaz Saray, 31 Temmuz 2019’da, Türkiye’nin F-35 programından resmen çıkarıldığını ve bu kapsamda Türk şirketlerden alımın da durdurulacağını açıkladı. AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, “F-35 projesi için 1.25 milyar dolar ödeme yaptık. Eğer bu tarz yanlış bir hamle yaparlarsa uluslararası tahkim mahkemesine gideriz ve bugüne kadar yaptığımız harcamalarının geri ödemelerini isteriz” demişti.
Ancak ABD, Türkiye’nin parasını ödediği ve mülkiyetine geçen 8 adet F-35A savaş uçağını 21 Temmuz 2020’de, Amerikan Hava Kuvvetlerine devretti. Böylece, Türkiye, 2.5 milyar dolarlık S-400 yatırımını siyasi gerekçelerle aktif hale getiremezken, 1.25 milyar dolar ödediği F-35 programında da uzaklaştırılmış oldu.
Türkiye’ye, şimdi, sözleşme kapsamında, “mülkiyetindeki uçakları devrinden” dolayı, ABD’den ödeme yapılması bekleniyor.