Güvenli liman olarak görülen altında yaşanan rekor yükseliş ve Euro’nun 8 lira bandını aşmasının yankıları devam ediyor.
Ons altın dün bin 944 dolar seviyesine ulaşarak tarihi rekor seviyeye yükseldi. Ancak altın fiyatları bu sabaha karşı 1.980 dolara kadar tırmandıktan sonra kâr satışlarıyla karşılaştı. Altındaki düşüş Asya borsalarındaki yükselişi sınırlarken, yatırımcıların gözü yarın açıklanacak olan Fed faiz kararına çevrildi.
Altının onsu bugün bin 938 dolar seviyesinde. Gram altın 429 lirayı görürken, çeyrek altın ise 703 liradan alıcı buluyor.
Peki, altını bu kadar kısa sürede bu kadar sert şekilde yükselten faktörler neler?
Habertürk yazarı Gökhan Şen, bunun sebeplerini şöyle sıralıyor:
“Kovid krizine karşı merkez bankalarının çok büyük likidite yaratması ve bunu reel sektöre akıtmaları (böylece kağıt paraların değeri altın karşısında düşüyor)
Doların zayıflaması (Dolar Endeksi 4 ayda 103’ten 94’e indi ve ons altın dolar ile ölçülüyor)
Ekonomiler epeyce zayıfladı ve hâlâ ikinci dalga riski var (güvenli liman talebi yaratıyor altın için)
Faizlerin dip yapması (sabit getiri kalmayınca yine faiz ödemeyen ancak değeri düşmeyeceği düşünülen altın alınıyor).”
Altında tahminlerin yukarı doğru gideceğini belirten Şen, “Örneğin, yıl sonu ons tahminleri 2 bin dolara varırsa bu kez gram altın beklentisi de 453 TL’ye çıkmış olacak. Belli ki; altındaki bu sert hareket beklentileri çoktan aştı ve piyasa tahminleri fiyatın gerisinde kaldı. Bu sebeple yeni yukarı tahminler de altın fiyatına destek verecek” diyor.
Ekonomi uzmanı Dr. Tuğberk Çitilci, altının yükselmesine neden olan faktörlerin başında virüs kaynaklı belirsizlik, ABD-Çin gerilimi, yaklaşan ABD başkanlık seçimleri, dünya ekonomisine ilişkin V şeklinde toparlanma olup olmayacağına ilişkin kaygıların devam etmesini gösteriyor.
Euro’nun 8 lirayı geçerek rekor kırmasını değerlendiren Sözcü yazarı Murat Muratoğlu, “Euro’nun tek başına hareket ettiği falan yok! Sebebi dolar/Euro paritesi… Bizde 6.85 liraya sabitlenmiş dolar hızla değer kaybetmeye başlayınca diğerleri yükselmeye başladı haliyle” diyor.
Amerika ile Çin arasındaki çarpışmanın doları ciddi anlamda yaraladığını belirten Muratoğlu, “Amerika’nın bütçe açıkları ve Amerikan Merkez Bankası’nın sonsuz para basma garantisi de doların değerini düşüren etkenler arasında…Amerikan Merkez Bankası’nın bilanço büyüklüğü 10 ay gibi süreçte 3.5 trilyon dolardan 7 trilyon doların üzerine çıktı. Geçen hafta istihdam piyasasından gelen olumsuz veriler, Amerika’nın daha fazla para basacağı beklentilerini artırınca dolar iyice zayıfladı. Değer kayıplarını her gün artırdı” ifadelerini kullanıyor.
Ekonomist Özgür Demirtaş da Merkez Bankası’nın döviz satarak kura müdahale etmesine gönderme yaparak “Rezerv satarak döviz tutulmaz. Vergi arttırarak ithalat durmaz. Faiz indirerek enflasyon inmez” değerlendirmesinde bulundu.
Rezerv satarak Döviz tutulmaz.
Vergi arttırarak ithalat durmaz.
Faiz indirerek enflasyon inmez.
Ekonomi 101…— Özgür Demirtaş (@ProfDemirtas) July 27, 2020
Ekonomi uzmanı Uğur Gürses de “Dolar kurunu 6.85’te tutun demişler. Ama Euro paritesi artarsa ne yapacaklarını düşünmemişler. Son 20 günde Euro TL’ye karşı yüzde 2 artmış” dedi.
“Dolar kurunu 6.85’te tutun” demişler. Ama Euro paritesi artarsa ne yapacaklarını düşünmemişler. Son 20 günde Euro TL’ye karşı yüzde 2 artmış.#şaşkındalgalıkurpolitikası pic.twitter.com/DogpcmqXbT
— uğur gürses (@ugurses) July 20, 2020
İktisatçı Mahfi Eğilmez de şu değerlendirmeyi yaptı:
“USD yabancı paralara karşı hızla değer kaybederken (solda, DXY), Euro USD’ye karşı değer kazanıyor (sağda üstte) ve altın güvenli liman olarak rekora tırmanışını sürdürüyor (sağda altta) İhracat ve (ne kadar azalsa da) turizm gelirleri ve dış borç ödemeleri için iyi bir durum.”
Akademisyen Can Gürses de asgari ücretin çeyrek altın karşısında nasıl eridiğine dikkat çekti. Buna göre 2000 yılında sekiz çeyrek altın değerinde olan asgari ücret bu yıl üç çeyrek altın seviyesine düşmüş durumda.
“Yıl 2000: Asgari ücret: 8 çeyrek altın
Yıl 2010: Asgari ücret: 6 çeyrek altın
Yıl 2020: Asgari ücret: 3 çeyrek altın.”
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak dün yaptığı açıklamada “Ekonomimiz adım adım yeniden yükseliyor” diyerek, “Türkiye ekonomisi üzerine yapılan kötümser tahminler inşallah yine boş çıkacak” ifadelerini kullanmıştı.