[
Ankara, Corona virüsü salgınının başlamasından bu yana ondan fazla ülkeye sağlık ekipmanı yardımı gönderdi. Milli Savunma Bakanlığı tarafından hazırlanan, bayraklarla ve Cumhurbaşkanlığı mühürleriyle bezeli kolilerin üzerinde Mevlana’nın, “Ümitsizliğin ardında nice ümitler var. Karanlığın ardında nice güneşler var” sözleri, Türkçe ve İngilizce olarak yer aldı.
Ancak satın aldığı S-400 Rus hava savunma sistemi, insan hakları, Batı’nın İran yaptırımları gibi konular, Türkiye’nin Avrupa’daki NATO müttefikleri ve ABD ile ilişkilerine gölge düşürmeye devam ediyor.
Türkiye, içerde Corona virüsü salgınıyla mücadele ederken ve ölü sayısı 3.700’ü aşmışken 61 ülkeye sağlık malzemesi yardımı yaptı. Bunlar arasında ABD, İspanya, İtalya, Fransa ve İngiltere de var.
Reuters haber ajansının uzman görüşlerine yer verdiği inceleme haberine göre Türkiye, Corona virüsü salgını sırasında kendi hesaplamasına göre dünyada en çok bağış dağıtan üçüncü ülke oldu.
Habere göre Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Başkan Donald Trump’a gönderdiği mektupta, dayanışma ruhunun ABD’li siyasetçilerin iki ülke ilişkilerinin stratejik önemini daha iyi anlamasını sağlamasına yardım etmesini umduğunu söyledi.
Haberde, Ankara’nın geçen yıl satın aldığı ancak henüz aktive etmediği Rus S-400 hava savunma sistemi nedeniyle olası ABD yaptırımlarıyla karşı karşıya olduğu hatırlatıldı ve ‘‘Türk yetkililer, yaptırım tehdidine rağmen sistemin aktive edileceğini söylüyor’’ ifadeleri kullanıldı.
Haberde, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Cumartesi günü AB’ye yaptığı işbirliğini arttırma çağrısı da hatırlatıldı. Erdoğan, ‘‘Salgın döneminde pek çok AB üyesi ülkenin ülkemizden yardım talebinde bulunduğu, ülkemizin sağlık sistemi ve aldığı önlemler ile pek çok AB üye ve aday ülkesine örnek olabilecek düzeyde bulunduğu görülmüştür’’ demiş, ‘‘AB’nin, artık hepimizin aynı gemide olduğunu anladığını umuyorum’’ ifadelerini kullanmıştı.
Haberde ayrıca ‘‘AB üyeliğine aday ülkelerden Türkiye’nin adaylık süreci; insan hakları sicili, Suriyeli mülteci krizini ele alış biçimi ve Akdeniz’de Kıbrıs açıklarında doğalgaz arama çalışmaları gibi nedenlerle çıkan tartışmalardan dolayı askıda’’ denildi.
‘‘Yardım girişimi pozitif bir atmosfer oluşturdu’’
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun yardım girişimlerinin Washington’la ilişkilerde olumlu bir atmosfer oluşturduğu şeklindeki ifadelerine de yer verilen haberde Türkiye’nin, Libya, Irak, İran, Filistin, Rusya, Balkanlar ve salgının başlangıç noktası olan Çin’e de yardım gönderdiği vurgulandı.
‘‘Türkiye Batı Şeria’daki yerleşimler ve Kudüs’ün statüsü konusunda yaşanan tartışmalara rağmen İsrail’e de yardım gönderdiğini açıkladı’’ denilen haberde, her iki ülkenin de 2018 yılında üst düzey diplomatik temsilcilerini ülkelerinden sınır dışı ettiği anımsatıldı.
Türkiye’nin ayrıca ticari bağlar kurmak ve etkisini arttırmak istediği Afrika’da da 15 ülkeye yardım gönderdiği belirtildi.
Bazı yardımlarda yaşanan sorunların da vurgulandığı haberde, ‘‘Örneğin İspanya’ya gönderilen solunum cihazı siparişleri ihracat izni sorunu nedeniyle ertelendi. İngiltere’ye gönderilmesi planlanan 400 bin kadar koruyucu giysinin de kalite kontrolda sorun yaşanması üzerinde ertelendiği açıklandı. Ancak hem Ankara hem de Londra, bunun hükümetler arası bir ticaret olmadığını ve Türk hükümeti tarafından yapılan yardımda sorun yaşanmadığını bildirdi’’ denildi.
Reuters’a göre bu diplomasi hamlesi Ankara’nın bazı uluslararası bağlarındaki gerilimi azaltsa da uzmanlar, somut adımlar atılmadan temel farklılıkların yalnızca bu hamleyle aşılmasına imkan olmadığını söylüyor.
‘‘Sorunlar bir gecede çözülemeyecek kadar ciddi’’
Haberde uzman görüşlerine de yer verildi.
Londra’daki Uluslararası İlişkiler Kraliyet Enstitüsü uzmanlarından Fadi Hakura, ‘‘Türkiye’nin satın aldığı S-400’lerin oluşturduğu olumsuz izlenimin sağlık diplomasisiyle ya da iyi niyetle çözülmesine imkan yok’’ ifadelerini kullandı ve ‘‘Türkiye Washington’un gözüne girmek istiyorsa S-400 projesine son vermeli’’ dedi.
Washington’daki Ortadoğu Enstitüsü Türk Çalışmaları Merkezi Kurucu Başkanı Gönül Tol da Türkiye’nin AB ile farklılıklarının bir gecede çözülemeyeceğini söyledi.
Tol, ‘‘Bazı ülkeler Türkiye’nin yardımını memnunlukla karşılarken, Ankara’nın komşuları ve Batılı müttefikleriyle sorunları birkaç sembolik adımla çözülemeyecek kadar ciddi’’ diye konuştu.