Reuters haber ajansı, bankacılık sektöründen dört kaynağına ve BDDK verilerine dayandırdığı haberinde kamu bankalarının Türk Lirası’nı korumak için son altı haftada 8,3 milyar dolar değerinde döviz satışı gerçekleştirdiğini aktardı.
BDDK verileri ve bankacılık sektöründe çalışanların tahminlerine göre Merkez Bankası ve kamu bankalarının piyasaya geçen yıldan beri toplamda 100 milyar dolar sürdüğü belirtildi.
Reuters’a göre bankacılık sektörü 2001 yılındaki krizden bu yana, kısa dönemler haricinde döviz açık ya da fazlası pozisyon taşımayı tercih etmiyordu. Ancak bu tercih, bu yıl itibarıyla kamu bankalarında değişti.
BDDK verilerine göre kamu bankalarının net döviz açık pozisyonu 22 Mayıs’taki 4,3 milyar dolar seviyesinden 3 Temmuz itibarıyla 8,3 milyar dolara yükseldi.
Reuters’a bilgi veren bir bankacılık kaynağı, “TCMB rezervlerinden geçen yıl 30-32, bu yıl 60 milyar dolar satış gerçekleştirdi. Haziran ayında belirginleşmek üzere kamular da bu trende katılmış görünüyor. Bankaların alabileceği açık pozisyon özkaynaklarının %20’si ile sınırlandırılıyor. Ancak baktığımızda şu anda kamu (mevduat) bankaları %25’i aşmış durumda. TCMB’nin rezervlerindeki kaybın kuvvetli olması nedeniyle kamunun TCMB’ye bankacılık kanalından destek olduğunu düşünüyoruz. 2001’den beri ilk kez yaşanan bu sürecin devam edip etmeyeceği de çok önemli” dedi.
BDDK bankaların yabancı para net genel döviz pozisyonunun yasal öz kaynağın %20’si üzerine çıkmasını istemiyor.
Düzenlemeler kısa sürelerle bu sınırın üzerine çıkmasına izin verse de bunun yılda altı defayı aşmaması gerekiyor.
Kalkınma ve mevduat bankalarını içeren kamu bankalarının net döviz pozisyonunun öz sermayeye oranı ise 3 Temmuz haftasında %20,7’ye yükselerek ilk defa bu eşiği aştı. Bu oran bir önceki hafta %16,8 seviyesindeydi.
Kur son dönemde sabit bir seyir izliyor
Kamu bankalarının döviz arzını belirginleştirdiği haziran ortasından bu yana ise dolar/TL 6,85 civarında bir seyir izliyor.
Reurters’ın haberini dayandırdığı bankacılara göre TL’nin sabit seyrindeki en önemli etken kamunun döviz arzı.
Bankacıların TCMB verilerinden yaptığı hesaplamaya göre, mayıs sonu itibarıyla kamunun TCMB rezervlerinden yaptığı döviz arzı yaklaşık 55 milyar dolar seviyesinde.
TCMB’nin yerel bankalarla gerçekleştirdiği swap anlaşmaları dahil edilince hesaplanabilir hale gelen bu tutar Goldman Sachs’ın tahminine göre haziran ayı da dahil edildiğinde 60 milyar dolara ulaşıyor.
Geçen yıl da 30-32 milyar doları bulan bu arz, kamu bankalarının da katılımıyla 2019’dan beri bakıldığında 100 milyar doların hemen üzerine çıkmış durumda.
Mayıs ayında rezervlerin eksiye düştüğü iddia edilmişti
Dolar/TL kuru koronavirüs salgını nedeniyle küresel piyasalarda yaşanan satış baskısına paralel olarak mayıs ayında 7,26’yı aşarak rekor kırmıştı.
Kimi uzmanlar ve analistler dolar/TL kurundaki hızlı yükselişte TCMB’nin rezervlerinde görülen hızlı erimeden kaynaklanan endişenin rol oynadığını belirtti.
O dönemde piyasalarda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) kurun 7 seviyesinin üzerine çıkmasını engellemek için rezervlerini erittiği yönünde haberler vardı.
Kimi işlemcilerin hesaplamaları TCMB’nin net rezervlerinin eksiye düştüğünü gösteriyordu.
Reuters’in o dönemde görüştüğü ve isminin kullanılmasını istemeyen işlemciler, kurun 7 seviyesinin üzerine çıkmamasının kamu bankalarının döviz satışları ile sağlandığını söylemişti.