Site icon İnternet Haberler Köşe Yazıları Yorumlar Siyaset Ekonomi Spor

Edebiyatta bir dev çınar daha devrildi: Adalet Ağaoğlu yaşamını yitirdi

SG

Türkiye edebiyatının önemli kalemiydi, edebiyatın adeta dev çınarıydı. Roman, öykü yazarı Adalet Ağaoğlu 91 yaşında hayata veda etti.

Ağaoğlu bir süredir yoğun bakımda tedavi görüyordu.

Cumartesi gününden bu yana entübe olan Ağaoğlu uzun zamandır Ulus’ta bir özel hastanede kontrol altında tutuluyordu.

Ağaoğlu’nun ölümünün ardından sevenleri sosyal medyadan paylaşımlarında bulundu.

Edebiyat eleştirmeni Semih Gümüş “Adalet Ağaoğlu’nu bu sabah kaybetmişiz. Edebiyatımızın en önemli yazarlarındandı. Romanları çok özeldi. Onu hiç tanımadan iki romanı hakkında iki küçük kitap yazmıştım. Sonra tanıştık. Çok konuştuk. Bu fotoğraftaki eşi Halim Ağbi de ayrıca özel bir insandı. Her şey çok üzücü” ifadeleri kullandı.

Adelet Ağaoğlu, 13 Ekim 1929 yılında Ankara Nallıhanda dünyaya geldi. Dört çocuklu tüccar bir ailenin tek kız çocuğu olarak yaşamını sürdürdü.  İlköğrenimini dünyaya geldiği Ankara Nallıhanda, ortaöğrenimini 1938 yılında yerleştikleri Ankarada Ankara Kız Lisesin’de tamamladı. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Fransız Dili ve Edebiyatı bölümünden 1950 yılında mezun oldu. Adalet Ağaoğlu 1954 yılında Halim Ağaoğlu ile hayatını birleştirdi.

Şiirlere ve edebiyata olan ilgisi lise çağlarında başlayan Adalet Ağaoğlunun ilk görevi 1946 yılında Ulus gazetesinde tiyatro eleştirileri yazarlığı yaparak başladı. 1948 ile 1950 yılları arasında Kaynak Dergisinde şiirleri yayımlandı. 1951 yılında TRT’de göreve başladı. Ankara Radyosunda Aşk Şarkısı adlı oyunu yazarak radyoda yayınlanmasını sağladı.

Radyodaki görevini sürdürürken, Ankarada bir ilki gerçekleştirerek ilk özel tiyatroyu Meydan Sahnesini dört arkadaşı ile birlikte kurdu. Meydan Sahne Dergisini çıkararak başarılarına ve Türkiye edebiyatını yenilikler katmaya devam etti.

Sevim Uzungören ile birlikte “Bir Piyes Yazalım” adlı tiyatro oyununu yazarak 1953 yılında Ankara’da sahneledi. Tiyatro oyunu yazarlığından, roman yazarlığına geçişi 1973 yılında yayımlanan ilk romanı olan Ölmeye Yatmak ile oldu.

Bu kitabını, Fikrimin İnce Gülü, Bir Düğün Gecesi, Yazsonu, Üç Beş Kişi, Hayır, Ruh Üşümesi, Romantik Bir Viyana Yazı adlı eserleri takip etti.

Bu eserlerinden Fikrimin İnce Gülü adlı eseri çok tartışıldı. Roman askerlerin hoşuna gitmedi. Ağaoğlu mahkemelik oldu, yargılandı. “Fikrimin İnce Gülü” romanı hakkında, “askeri kuvvetleri tahkir ve tezyif (küçük düşürmek)” suçlamasıyla hakkında 1981 yılında dava açılan Ağaoğlu, iki yıl süren davanın ardından aklandı. “Bir Düğün Gecesi” ise soruşturma aşamasında kaldı.

Kendine özgü diliyle Türk edebiyatında fark yaratan yazar, roman, öykü, deneme, anı, tiyatro, günlük, mektup ve antoloji türlerinde eserler verdi.

Romanları

  • Ölmeye Yatmak (1973)
  • Fikrimin İnce Gülü (1976)
  • Bir Düğün Gecesi (1979)
  • Yazsonu (1980)
  • Üç Beş Kişi (1984)
  • Hayır (1987)
  • Ruh Üşümesi (1991)
  • Romantik Bir Viyana Yazı (1993)
  • Dert Dinleme Uzmanı (2014)

Öyküleri

  • Yüksek Gerilim (1974)
  • Sessizliğin İlk Sesi (1978)
  • Hadi Gidelim (1982)
  • Hayatı Savunma Biçimleri (1997)

Tiyatro

  • Evcilik Oyunu (1964)
  • Çatıdaki Çatlak (1965)
  • Tombala (1967)
  • Sınırlarda (1970)
  • Üç Oyun: Bir Kahramanın Ölümü, Çıkış, Kozalar (1973)
  • Kendini Yazan Şarkı (1976)
  • Çok Uzak-Fazla Yakın (1991)
  • Duvar Öyküsü (1992)
  • Fikrimin İnce Gülü (1996)
  • Çağımızın Tellalı (2011)

Anı

  • Göç Temizliği (1985)
  • Gece Hayatım (Rüya Anlatısı, 1991)

Deneme

  • Güner Sümer Toplu Eserleri (1983)
  • Adalet Ağaoğlu Seçmeler (1993)
  • Karşılaşmalar (1993)
  • Geçerken (1996)
  • Başka Karşılaşmalar (1996)
  • Öyle Kargaşada Böyle Karşılaşmalar (2002)
  • Yeni Karşılaşmalar (2011)

Ödülleri

  • 1974 Türk Dil Kurumu Tiyatro Ödülü Üç Oyun’la
  • 1975 Sait Faik Hikaye Armağanı Yüksek Gerilim’le
  • 1979 Sedat Simavi Vakfı Edebiyat Ödülü Bir Düğün Gecesi ile
  • 1980 Orhan Kemal Roman Armağanı Bir Düğün Gecesi ile
  • 1980 Madaralı Roman Ödülü Çok Uzak-Fazla Yakın’la
  • 1992 Türkiye İş Bankası Edebiyat Büyük Ödülü (Tiyatro)
  • 1995 Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat (Edebiyat) Büyük Ödülü
  • 1997 Aydın Doğan Vakfı Roman Ödülü Romantik Bir Viyana Yazı ile
  • 2018 Erdal Öz Edebiyat Ödülü
Exit mobile version