Amerika Birleşik Devletleri’nde Senatör John Thune’un Türkiye’den Rus yapımı S-400 füze savunma sistemlerini satın alması için bir kanun tasarısı sunması, bunun teknik olarak mümkün olup olmadığı sorularını akla getirdi.
Thune’un 2021 Ulusal Savunma Yetkilendirme Kanunu’da yapılmasını önerdiği değişiklikle Amerikan ordusuna Türkiye’nin Rusya’dan satın aldığı hava savunma sistemlerini satın alma yetkisi veriliyor. Bu sayede ABD ile Türkiye arasındaki ilişkilerin gerilmesine sebep olan siyasi ve askeri çıkmazın çözülmesi ümit ediliyor.
Böylece Amerika Birleşik Devletleri, NATO müttefiki bir ülkenin Rus silah sistemlerini savunma ağına entegre etmesinin önüne geçmiş olacak ve Türkiye de 2,5 milyar dolara anlaştığı S-400’ler için zarara uğramayacak.
Daha önce de bir diğer Cumhuriyetçi senatör Lindsey Graham, ara bir çözüm bulunması ve Türkiye’ye yaptırım uygulanmaması için Ankara’nın S-400’leri aktive etmeden hangara kaldırmasını teklif etmişti. Fakat Türkiye bu teklifi net bir şekilde reddederek sistemlerin aktif hale getirileceğini duyurmuştu.
ABD’nin ilk uygulaması değil
Amerika Birleşik Devletleri daha önce de üçüncü bir ülkeden Rus yapımı askeri araç ekipmanları satın aldı. 1997 yılında Moldova’ya ait MiG-29 savaş uçaklarını İran’ın eline geçmemesi için satın almıştı. Washington bu uçakların İran’a gitmesini engellemenin yanı sıra teknik kapasitelerini daha iyi anlayabilmek için teknolojilerini de detaylı inceleme imkanı buldu.
Fakat Forbes dergisinde yayınlanan bir makaleye göre ABD’nin S-400’leri satın alması MiG-29’lar kadar kolay olmayacak gibi görünüyor. Thune’un teklifinin ardından Rusya net bir şekilde Türkiye’nin S-400’leri başka bir ülkeye satmak istemesi halinde kendilerinden izin alması gerektiğini duyurdu. Moskova’nın en gelişmiş savunma sisteminin ABD’nin eline geçmesine izin vermeyeceği ise açık.
Ayrıca Türkiye’nin de zaten Suriye ve Libya’da karşı karşıya geldiği Rusya ile ilişkilerini daha da germemek için bu satışa yanaşması pek mümkün görünmüyor. AK Parti sözcüsü Ömer Çelik de böyle bir satışın uygun olmadığını açıklamıştı.
“Erdoğan satışa müsaade etmez”
Forbes dergisinden Paul Iddon’a göre, Washington’ın istemesi ve Rusya’nın izin vermesi halinde bile Cumhurbaşkanı Erdoğan S-400’lerin satışına müsaade etmez. Çünkü Türkiye’nin ağırlıklı olarak NATO sistemlerine entegre savunma sistemi 15 Temmuz darbe girişiminde olduğu gibi içeriden gelecek saldırılara karşı çaresiz. Türkiye’nin savunma ağına entegre edilmemiş S-400 sistemleri gelecekte olası bir darbe girişiminde 15 Temmuz’da olduğu gibi Ankara’yı hedef alan Amerikan yapımı F-16’ları düşürmekte kullanılabilir. Sonuçta S-400’ler günün birinde NATO uçaklarını da düşürebilmek için tasarlandı.
Erdoğan’ın s-400 almaktaki kararlılığı çok büyük bir ihtimalle bu neden dayanıyor.