15 Temmuz darbe girişimi sonrası ilan edilen Olağanüstü Hal’in (OHAL) verdiği yetkilerle Cumhurbaşkanı tarafından onlarca Kanun Hükmünde Kararname (KHK) çıkarıldı. 2 yıl süren OHAL döneminde on binlerce kişi görevinden ihraç edildi, gözaltına alındı yahut tutuklandı ve on binlerin pasaportu iptal edildi.
Darbe girişiminin üzerinden geçen 4 yıl sonunda ortaya çıkan tablo, medyadan orduya birçok alanda yaşananların boyutunu gözler önüne seriyor.
15 Temmuz 2016’dan bugüne OHAL bilançosu
- 15 Temmuz darbe girişiminde 251 kişi hayatını kaybetti, 2 bin 194 kişi ise yaralandı.
- 21 Temmuz 2016’da ilan edilen olağanüstü hal (OHAL) 18 Temmuz 2018 itibarı ile sona erdi. OHAL toplamda 7 kez uzatılarak 2 yıl sürdü.
OHAL’de en az 125 bin 678 kamu görevlisi ihraç edildi
- Ocak 2020’de yayımlanan OHAL İşlemleri İnceleme Komisyonu Faaliyet Raporu’na göre OHAL kapsamında çıkarılan KHK’lar ile 131 bin 922 “tedbir” gerçekleşti. OHAL’de en az 125 bin 678 kamu görevlisi ihraç edildi, 270 kişinin öğrencilikle ilişiği kesildi, 2 bin 761 kurum ve kuruluş kapatıldı, 3 bin 213 personelin rütbesi alındı.
- Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, TSK’da FETÖ ile mücadele kapsamında bugüne kadar 20 bin 77 terörist içimizden temizlendi, bin 243 kişinin rütbesi geri alındı” dedi
- OHAL sürecinde toplam 204 medya kuruluşu kapatıldı. Bunlardan 25’i hakkında kapatma kararı iptal edildi.
Kapatılan 179 medya kuruluşu arasında 53 gazete, 37 radyo istasyonu, 34 televizyon, 29 yayınevi, 20 dergi ve 6 haber ajansı bulunuyor.
- Raporda, “Okulları kapatılan, mezuniyetleri geçersiz sayılan, askeri okullardaki öğrenciler, polis okulları öğrencileri, diğer kamu ve özel kurumlarda KHK’larla mağdur edilenlerin sayıları da yukarıdaki rakamlara ilave edildiğinde, doğrudan mağdur olanlar 250.000’i geçebilmektedir.” ifadeleri yer aldı.
- Rapora göre ayrıca, OHAL/KHK mağdur yakınları olan ikincil mağdurların sayısı 1 milyon 500 bine yaklaştı.
- İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’ya göre 234 bin 419 pasaport iptal edildi. Pasaport tahditleri aşamalı olarak kaldırıldı. Soylu’ya göre Mayıs 2019’da “75-80 bin civarında” bir tahdit kaldı.
- Pasaportu iptal edilenlerin yakınları ve çeşitli nedenlerle yurt dışı yasağı konulanlar dikkate alındığında seyahat engeliyle karşılaşan kişi sayısının 500 binden fazla olduğu iddia ediliyor.
- Türkiye Medya Sahipliği İzleme raporuna göre 2 yılda 6 bin 81 akademisyen ve üniversitelerin idari kadrosundan bin 427 personel ihraç edildi, bu ihraç kararlarından 185’i kaldırıldı. 5 bin 896 akademisyen ve 1427 idari kadro personeline yönelik ihraçlar geçerliliğini koruyor.
OHAL Komisyonu başvuruların yüzde 85’ini sonuçlandırdı
- Olağanüstü Hal (OHAL) İşlemleri İnceleme Komisyonu, kanun hükmünde kararname (KHK) ile bugüne kadar meslekten ihraç edilen ve kapatılan bazı kurum ve kuruluşlara ilişkin 126 bin 300 başvurudan 108 bin 200’ünü karara bağladı.
- Başvuruların 96 binini reddeden ve 12 bin 200’ünü ise kabul eden Komisyonda, 18 bin 100 müracaatın incelemesi ise sürüyor.
Darbe girişiminden sonra toplam 597 bin 783 kişi hakkında işlem yapıldı
- İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, 15 Temmuz 2020 tarihinde yaptığı açıklamada darbe girişimi sonraki süreçte, 99 bin 66 operasyon yapıldığını, 282 bin 790 kişinin gözaltına alındığını ve 94 bin 975 tutuklama olduğunu söyledi.
Soylu açıklamasında, “Halen bu suç kapsamında tutuklu olan kişi sayısı 25 bin 912, süreç içinde toplam işlem yapılan şahıs sayısı ise 597 bin 783 kişidir” ifadelerini kullandı.
- 15 Temmuz darbe girişimine yönelik soruşturmaların tamamlanmasının ardından darbecilerin hakim karşısına çıkarılması amacıyla açılan 289 davadan bugüne kadar 275’i karara bağlandı. Sona eren davalarda, 2 bin 532’si ömür boyu olmak üzere 4 bin 131 sanık hakkında mahkumiyet kararı verildi.
Yargılamaları tamamlanan davalarda bin 315 sanık hakkında ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verildi.
- Haziran ayında karara bağlanan Genelkurmay Çatı Davası’nda “Yurtta Sulh Konseyi” üyesi olmakla suçlanan 16 sanıktan her biri 141 kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı.